Al heel lang staat Noorwegen op mijn verlanglijstje. Eigenlijk wilde ik een rondreis maken, eerst met een groepsbus (want ik heb geen auto en een auto huren alleen is best een duur grapje), later dacht ik aan Interrailen. Alleen zit ik een beetje op een rand van opbranden en van een heel ingewikkeld druk schema kreeg ik het benauwd, dus strepen, strepen en keuzes maken, toen kwam ik uit bij Oslo en Stavanger. En achteraf was dit een goede keuze, want door storm Hans waren veel treinsporen beschadigd en had ik mijn Interrail plannen wel op mijn buik kunnen schrijven.
Eerste indrukken
Normaal hou ik altijd een reisdagboek bij en hier ook meerdere malen aan gedacht, maar stom en/of eigenwijs niet gedaan. Ik dacht mijn foto’s zijn mijn geheugen en ik zet bij de foto’s wat het is en dus ook wat ik heb gedaan, dan is een notitieboek niet nodig. Dit is trouwens het online fotoalbum.
Maar goed hier staan dan niet de mijmeringen en andere ingevingen bij. Volgende keer neem ik weer een schriftje mee. Ik heb alle schriftjes van mijn reizen nog, volgeplakt met briefjes, tickets en bonnen. Het is toch altijd leuk om terug te lezen. Wat dat betreft ben ik nog oldskool van het tastbare.
Het is leuk de eerste indrukken op te schrijven, want je vergeet ze zo snel, het wordt snel ‘normaal’. Denk aan hoe schoon en goed geregeld alles is, dit sterke contrast merk je direct als je weer in Nederland bent, wat een zooitje is het hier. De straten zijn schoon, het OV, de openbare toiletten. De mensen zijn stil, geen kakofonie in bussen en treinen, de hele reis kan ik mezelf horen denken, er heerst een soort rust, ik voel geen gejaagdheid. Nu ben ik natuurlijk op vakantie, maar het is ook de vibe daar. Mensen wachten netjes hun beurt. Oké het zijn geen zonnestraaltjes, nors (what’s in a word), introvert en de gemiddelde Noor is wat kleurloos, als in weinig opvallend (letterlijk en figuurlijk, veel mensen verven hun haar blond!), maar wat een rust en ik voel me ook veilig, heb niet het idee constant waakzaam te moeten zijn. Ik als introvert doe het goed in dit land, ik hou niet zo van schreeuwerig en overdreven, dus ik kan hier wel aan wennen.
Het OV is punctueel en rijdt heel regelmatig en het is niet duur en heeft een goed netwerk. Ik ben fan! In Oslo koop ik een weekkaart voor nog geen 33 euro.
NS/GVB eat your heart out!!
Je krijgt vaak gratis kraanwater bij je bestelling en hoe lekker is het water! Heerlijk! Ook mijn huid en haar knappen er enorm van op. Sinds ik weer thuis ben is het weer stro en droog.
Noorwegen is nog niet verengelst, heel soms komt personeel uit een ander land en spreekt alleen Engels (wat in Amsterdam standaard is geworden en ik me kapot aan erger). Standaard wordt je gewoon eerst in het Noors aangesproken, Engels spreken ze ook bijna allemaal, in ieder geval in de steden. Nu heb ik de intentie de Noorse taal te leren (hallo irritante Duolingo uil!). Het lezen is ‘makkelijk’, het verstaan een heel ander verhaal en om over spreken maar te zwijgen.
En ja Noorwegen is duur, maar Nederland inmiddels ook, dus het verschil is al een stuk kleiner geworden en ook staat de NOK laag ten opzichte van de Euro dus dat is voor ons mazzelen. Noorwegen lijkt helaas grotendeels cashloos te zijn. Nu is dat makkelijk als toerist (en vast ook als Noor), maar ik vind het geen fijne ontwikkeling, ook niet in Nederland. Gelukkig zie ik hier nog steeds veel mensen ook met contanten betalen, iets wat in Noorwegen in veel winkels niet eens geaccepteerd wordt. Maar de prijzen, ik koop er toch regelmatig een kop thee of koffie voor 2 of 3 euro, probeer dat in Nederland nog maar te vinden en ook broodjes van de 7Eleven of Narvesen zijn goed te betalen, dagdeal soms 3 euro. En hotdogs lijken overal goedkoop, pølse i lompe, heerlijk, ben vooral gek op de lompe en heb een voorraad mee naar huis genomen, als deze op is maar proberen zelf te maken. Het zijn aardappel flatbreads. Ik heb schijnbaar iets met aardappelbrood, ik hou ook erg van Duitse aardappelbolletjes en potato farl uit Ierland, en dit voor iemand die eigenlijk nooit aardappelen eet! Echter zaken als zuivelprodukten, granen, niet lokale groenten en fruit zijn duur. Maar vis en vlees goed betaalbaar, dus het ligt er een beetje aan wat je koopt. Ik verlekker mij aan garnalen en zalm en lokaal groente en fruit en geef uiteindelijk niet eens zoveel uit tijdens deze reis aan eten en drinken. Maar goed ik kook ook elke avond zelf, dat scheelt. En ja alcohol is schreeuwend duur, gelukkig hoef ik niet te drinken, het water hier is heerlijk! Frisdranken zijn ook prijzig, maar goed daar hou ik toch niet van. En Noren zijn grote koffie drinkers dus ik kom wel aan mijn verslaving haha. Ook is de koffie bij beide Airbnb’s inbegrepen dus ik kan opstarten in de ochtend 😉
Pølse i lompe
De supermarkten zijn wel erg saai en ongezellig, normaal vind ik supermarkt winkelen in het buitenland een feestje, maar hier wil ik zo snel mogelijk weer naar buiten, na thuiskomst is de Appie een feestje.
De Noren zijn zoetekauwen en houden van hun baksels, toch zie ik weinig dikke Noren in tegenstelling tot de gemiddelde medemens in Nederland. Zou het zijn vanwege al het wandelen en buitenleven? Zelf ben ik niet zo van de zoet en heb eigenlijk alleen een kanelbolle geprobeerd. Maar ook lapper en een vaffel met brunost, bruine kaas, gekarameliseerde geitenkaas gemaakt van wei. Heerlijk, ik heb meteen mee naar huis genomen….en thuis een wafelijzer besteld!
Lappe m rømme og syltetøy bij Hå Gamle Prestegard
Het weer is niet super. Nu schijnt dit volgens Mel uitzonderlijk te zijn, dat de zomer meestal goed is, maar ik spreek Noren die zeggen dat dit heel normaal is. Tja het is het weer, is dat ooit voorspelbaar of normaal. Dit jaar, deze maand is in ieder geval nat en fris. Overdag gemiddeld 18 graden en nachten dalen soms tot 12. Toch voelt de kou anders als hier, er staat veel minder wind waardoor het toch warmer aanvoelt. Soms denk ik dat het ruim 22 graden is en blijkt het maar 17 te zijn. De zon is, als hij zich laat zien, enorm krachtig.
Sognsvann in de regen
Oslo
Een dag voor mijn vertrek zie ik tot mijn schrik dat de trein vanaf de luchthaven niet rijdt vanwege Storm Hans. Er is veel wateroverlast en stukken spoor zijn weggeslagen. Het regent al dagen non-stop. Gelukkig is er de Flybus! Binnen een half uur sta ik voor de deur van de Airbnb. Hier wordt ik vriendelijk ontvangen door een vriendin van de eigenaresse. Ik mazzel, want de eigenaresse moest onverwacht zelf op reis en is dus de hele week niet thuis, ik heb het rijk alleen.
Oslo leerde ik eerst kennen vanuit de omgeving van het appartement, namelijk St Hanshaugen en Grünerløkka. Deze laatste wordt vaak in een adem genoemd met Williamsburg in New York en Hoxton in London, beetje hipster dus. Creatievelingen hebben deze oude arbeidersbuurt overgenomen, er zijn veel galleries, eettentjes, foodhallen en bars. De buurt heeft een speciale band met de rivier de Akerselva. In het noordelijke deel van de wijk kronkelt een pad langs de hoogste waterval van de Akerselva en in het zuiden loopt een mooi bospad dat vooral bij Ankerbrua heel mooi is.
Akerselva
Op dag 2 bezoek ik het Folkmuseum, wat een leuke plek en heb hier de hele dag rondgesnuffeld, dit is zo mijn ding! Pas op dag 3 begeef ik me in het gebied rond centraal station. Hier is het druk, veel toeristen, een groot contrast, ik ben blij dat ik in een andere wijk verblijf. Oslo is ook goed voor de kuitspieren, het is geen Lissabon, maar toch soms flink klimmen. Dag 3 ging ik met een vriendin uit Nederland, Melanie, die heel toevallig ook in de stad is, naar een concert van Depeche Mode. Ook hier weer prima geregeld met shuttle bussen, waarom kan dit in Nederland niet?
De volgende dag zou ik eigenlijk naar een Viking festival in Tønsberg gaan, maar het was de nacht ervoor laat geworden, had geen zin in treinen en wilde nog zoveel zien in Oslo, dus de keuze gemaakt niet te gaan. De week na thuiskomst is er weer het Viking festival in Archeon en ik zie dat er overlap zit in de standhouders. Bovendien zijn de lezingen in het Noors en dat kan ik toch niet verstaan. Dus Oslo it is! Ik bezoek onder meer het Historisk museum (toch mijn portie Vikingen nog gehad), Rådhuset en een heerlijke wandeling door het Ekeberg park.
Op zondag krijg ik de grand tour van Melanie, die in Oslo heeft gewoond en haar favoriete plekken deelt. We hebben niet zo’n goed weer, maar dat is wel sfeervol. We nemen de metro de stad uit. We pakken de metro naar Sognsvann meer, tussenstop in het indrukwekkende Vigeland park en als afsluiting echt de hoogte in naar Frognerseteren, met een prachtig uitzicht uit de metro. Helaas zit het weer niet mee en is het zicht boven beperkt, maar het heeft ook iets magisch. We lopen in de wolken. Ik herhaal maar weer mijn mantra ‘ik kom niet naar Noorwegen voor het weer’. En ik heb gelukkig de natste dagen gemist. Arme Melanie die was al in Oslo en de eerste dagen van haar vakantie zijn weggespoeld.
Er is nog zoveel in Oslo te zien, ik kom zeker terug! Nu is er in Noorwegen sowieso zoveel wat ik nog wil zien, met name de natuur buiten de steden, maar dan moet ik toch echt een auto huren of met een busreis mee.
Stavanger
Op maandagochtend neem ik de bus naar Stavanger. A. omdat de treinreis saai schijnt te zijn, geen uitzicht en B. het is aanzienlijk goedkoper. Ik betaal 18 euro voor de negen uur durende rit! En ik zit riant, ben een van de weinige passagiers, de meeste stappen uit in Arendal (er schijnt een klimaat conventie te zijn, haha had een ‘leuk’ gesprek met een mede-passagier die het Nederlandse beleid zo fantastisch vindt, ik heb hem maar niet gezegd hoe ik er over denk) en aan het einde ben ik nog de enige in de bus. Ik geniet van het uitzicht en op een houten kont na, heb ik genoten van de rit.
Bij aankomst regent het pijpenstelen en maak verzopen kennis met de Airbnb eigenaren. Ik doe snel boodschappen, eet een hapje en vroeg onder de wol. Dit jonge stel is even wennen na een week alleen in een appartement. Ze, met name hij, praat hard en veel en is altijd thuis. Zij werkt overdag. Hun slaapkamer en de badkamer grenzen aan de gastkamer dus zeer gehorig. Gelukkig gaan ze ook niet te laat slapen omdat zij vroeg op moet voor werk. Ze hebben soms woordenwisseling en dat is wel oncomfortabel als gast, maar goed ik kan het toch niet verstaan. Verder is het het schoon en mag ik gebruik maken van de keuken en wasmachine. De kamer is comfortabel met een big ass televisie (serieus waarom zo groot, maar haha hier kan ik aan wennen), dus mijn Netflix account gekoppeld, kan ik wat series zien als ik moe ‘thuis’ kom. Ik heb de serie ’22 juli’ gekeken. Niet echt gezellig, maar interessant en goed om mijn Noors te oefenen. Ook ‘leuk’ om bekende straatbeelden van Oslo te zien.
Ook heeft het stel een kat, Marvel. Een heel aanhankelijk beestje. Nu weet iedereen die mij kent dat ik geen kattenmens ben, helaas vinden katten mij vaak wel interessant. Marvel heeft er een sport (of is het spel) van gemaakt om mij overal te volgen, hij zit constant in mijn kamer, doe ik de deur dicht dan klautert hij door mijn raam, hij volgt me naar de wc, de keuken, gaat dan heerlijk op zijn rug liggen in een charme offensief of wikkelt zich om mijn benen, likt mijn bord schoon en nou ja is er gewoon altijd. In de nacht staat hij krabbend en luid mauwend aan de slaapkamerdeur. Op een gegeven moment geef ik het op om hem proberen buiten de kamer te houden. Ik vind een poes niet erg, nou ja niet zo, maar wil het beestje gewoon niet in mijn slaapkamer, ik heb lichte allergie en vind het gewoon vies, ach goed dan maar jeukende ogen en thuis alles ontharen. Het huis ruikt ook vreselijk naar kattenbak, verder is het wel schoon. Gelukkig ruik ik de kitty potty niet in de slaapkamer. Het is een leuk beest en snap de poezenmensen bijna, tot ik weer de haren zie overal, de kattenbak ruik, de kapotte bank zie en de sporen op het behang en verf. Nee dank, voor mij geen beest in huis.
Maar Stavanger. Ik twijfelde lang tussen Stavanger en Bergen en heb uiteindelijk voor Stavanger gekozen, ik wil de Preikenstolen beklimmen en naar het Archeologisch museum in Stavanger. Nu was dat laatste meteen een domper, want de Viking tentoonstelling (vaste collectie) die ik wilde bezoeken is tijdelijk onder constructie. Even slikken. Gelukkig is de tentoonstelling over de Steen-, IJzer en Bronstijd ook heel interessant. Er heerst een fijne ambiance en besluit ook een hapje te doen in het Ask & Embla cafe. Ik besluit hier ook op mijn laatste dag te gaan zitten, omdat ik tijd moet doden tussen uitchecken en bus naar de luchthaven.
Stavanger is een mooie plaats gelegen rond een meer en heeft meerdere meren en parken. Het is omgeven door water. Er staan veel mooie houten huizen en heeft een fijne uitstraling, het is dan ook een oud vissersdorp en nu de vierde stad van Noorwegen. Ik had de ambiance anders, killer, verwacht, het is immers een voormalige olie-stad, maar het is gezellig, zelfs ondanks het kwakkelende weer. Het is helaas wel heel toeristisch. Ik wandel langs de werf met de kleurrijke pakhuizen, slenter door het vrolijke straatje Øvre Holmegate, deze is bezaaid met leuke cafés, boetiekjes en galerieën. De locals noemen het niet voor niets Fargegaten (wat letterlijk ‘kleurenstraat’ betekent), en het is ook de meest gefotografeerde straat van Stavanger. Dan is er Gamle Stavanger, het oudste stadsdeel met heel schattige vissershuisjes. Een beetje Marken maar dan met witte huisjes (en heel veel toeristen!).
Verder bezoek ik de IJzertijdboerderij hier mazzel ik wel want dit is de laatste week dat ze doordeweeks open zijn, de scholen gaan weer beginnen. Daarna loop ik door naar Sverd i Fjell, 6 km vanaf het centrum. Deze drie Vikingzwaarden herdenken de historische strijd bij de Slag om Hafrsfjord in 872. Het kunstwerk is gemaakt ter herinnering aan het feit dat Noorwegen in het jaar 872 als één koninkrijk werd verenigd.
Verder nog een bezoek aan het Norsk Hermetikkmuseum, een print- en conservenmuseum. Iddis is de Stavanger-term voor etiketten op blikjes. Het woord label werd in het lokale dialect “iddikett”, dat later werd vereenvoudigd tot iddis . De twee musea Norwegian Canning Museum en Norwegian Graphic Museum delen een gemeenschappelijke industriële geschiedenis, want juist de behoefte aan kleurrijke etiketten en verpakkingen voor de groeiende conservenindustrie legde de basis voor de sterke grafische industrie in Stavanger. Het museum bestaat uit een oude conservenfabriek en een nieuw gebouw. In de oude fabriek worden verhalen verteld over de belangrijke conservenindustrie van Stavanger en over de mensen die het groots hebben gemaakt. In de nieuwbouw zijn tentoonstellingen te zien over de grafische industrie van de stad en het belang van drukwerk voor de samenleving.
En ik ga een dagje met de trein weg. Ik stap uit in Nærbø en loop via Obrestad naar Hå gamle prestegard. Op het erf van de voormalige parochie (en nu kunstinstelling en café) bevindt zich een oud erfgoed met een 9000 jaar oude nederzetting. De vondsten uit dit gebied vormen de basis voor een permanente tentoonstelling over mens en natuur in Hå in het stenen tijdperk. Lees hier meer over de tentoonstelling SPOR – permanente tentoonstelling over de prehistorie in Hå. Er zijn diverse grafheuvels te bezoeken. In het café drink ik koffie en eet ik lapper met zure room en jam. Dit zijn een soort Amerikaanse pannenkoeken maar dan steviger.
En als kers op de taart beklim ik de Preikestolen. Wederom enorm veel mazzel met het weer. In de ochtend is het nog mistig en zakt de moed me in de schoenen, maar al snel trekt het open en wordt het heel warm en zonnig! Een beetje te wellicht voor zo’n klim. Preikestolen (‘De Preekstoel’) ligt 604 meter boven het Lysefjord en de tocht naar boven is één van de bekendste bergwandelroutes in Noorwegen en ja het is filewandelen. Gelukkig ben ik vroeg en heb ik nog niet teveel tegenliggers die weer naar beneden komen. Ik kan dus redelijk rustig wandelen. Af en toe en irritante Chinees met mondkapje en wandelstokken omzeilend, maar verder prima. Ik had verwacht drie uur erover te doen, heen en terug, maar het is toch te druk om eigen tempo vast te houden, en ach ik heb geen haast en het is geen wedstrijd. Ik doe er iets minder als vier uur over inclusief stop boven op het plateau, waar ik een meegenomen broodje naar binnen werk. Ik heb ook verre van geschikte schoenen aan, volgende keer toch wel mijn hikingboots meesleuren. Ik slip en glij alle kanten op en nu is het nog droog. Gelukkig val ik niet, alleen gaat een of andere dodo op mijn vinger staan, gelukkig niets gebroken en na een paar dagen voelt het al beter. Bovenop durf ik met mijn hoogtevrees en met alle drukte niet echt het plateau op, het waait ook heel hard, zo gekluisterd aan de wand kan ik ook prima van het uitzicht genieten.
Dan is het einde gekomen aan mijn vakantie in Noorwegen. Mijn hoofd is inmiddels stil, mijn huid en haar blij (geen jeuk en vlekjes), ik kan beter ademen en ben ontspannen. Mijn lijf is van het al het lopen moe maar voldaan. Het enige is dat ik wat kilootjes kwijt ben geraakt, bij mij niet echt wenselijk en merk ik snel. Ik val altijd af op vakantie, ik eet regelmatig, minder snoepmomenten, loop veel (heel veel), slaap beter en langer. Geen stress is goed voor de mens. Ach in Nederland komen die kilo’s er snel genoeg weer bij.
Nu weer even landen in Nederland en morgen weer werken.
Dank Noorwegen voor een prachtige vakantie!
Ha det!
