Mijn eerste herinnering aan hunebedden zijn van toen ik klein was en wij, in de winter, naar Drenthe gingen op vakantie. De hunebedden waren bedekt met een dikke deken sneeuw en grote ijspegels hingen aan de bomen. Ik herinner mij vooral het gevoel van magie en soort van ‘thuiskomen’. Nu ben ik altijd een dromer geweest met een grote verbeeldingskracht, maar mijn interesse was gewekt. Die fascinatie voor oer, voor magie en voor onze wortels is nooit verdwenen en de laatste jaren weer flink aangewakkerd. Oer, zo’n heerlijk woord, zo aardend, zo ‘thuis’.

De afgelopen jaren ben ik weer regelmatig in Drenthe geweest en zo ook recent op de natuurcamping in Borger. Hier hebben we natuurlijk weer een aantal hunebedden bezocht en steeds meer valt het me op dat elk hunebed een eigen specifieke energie heeft. Maar natuurlijk want in mijn beleving is alles energie, alles is bezield en zeker stenen met een kristallen structuur! Toch is dit niet voor iedereen vanzelfsprekend, vandaar dat ik het benoem.

Demonisering van hunebedden

In Drenthe afgelopen weekend, camperend op De Hondsrug, maakte ik wandelingen langs hunebedden. Duizenden jaren al wonen er mensen op de Hondsrug. Een zandrug in het noorden van Nederland, vroeger omgeven door zompig veen en vlakbij de Waddenzee. Destijds was de Hondsrug de enige streek in de wijde omtrek waar je hoog en droog kon wonen en reizen. De Hondsrug is een prachtig stuk Nederland en we wandelden door bossen, langs akkers en weiden, over heide en zandvlakten en natuurlijk langs hunebedden waan ik me in ver vervlogen tijden.

Ik was op een korte vakantie met een Christelijke vriend en hij heeft me geïnspireerd mijn gevoelens en gedachten over hunebedden ‘op papier’ te zetten. Ik ben verbaast over het gebrek aan kennis over en interesse in hunebedden. Dat niet iedereen die magie en energie zo ervaart als ik en afdoet als afgedankt of zelfs duivels heeft mij wederom verbluft. Alsof alles wat voor-Christelijk goddeloos is en slecht. Hoe bizar!

Met de komst van het Christendom kwamen de hunebedden in een kwaad daglicht te staan. De priesters vertelden dat de duivel en de hunebedden bij elkaar hoorden en maakten de mensen bang. Zo wilden zij het volk motiveren naar hun kerken te komen in plaats van naar het hunebed te gaan. Een bijkomend gelukkig gevolg was dat de angst voor de duivel er voor gezorgd heeft dat de hunebedden met rust werden gelaten, tot in de 18e eeuw.

Bij overblijfselen van heidenen denken wij aan grafheuvels en hunebedden. Maar er waren ook veel heilige bomen, bronnen en stenen. Mensen in de prehistorie gaven een hele grote betekenis aan het landschap in hun religieuze beleving. Ze zagen eigenlijk het hele landschap als heilig, sacraal. Onze vroege voorouders hadden een onzeker bestaan, ze konden overvallen worden door honger en ziekte en probeerden grip te krijgen op hun dagelijkse bestaan, ook ervoeren zij de natuur zoveel meer intens en persoonlijk als wij nu doen. Ze hadden veel meer aandacht voor en contact met het landschap en wat daar op en in leefde en konden subtiel de energie waarnemen. Dit ook omdat dit nodig is te overleven. Ze zouden het landschap zelf niet heilig hebben genoemd, zoals ze zichzelf ook niet als heidenen omschreven. Heilig en heidens zijn er later door het christendom opgeplakt.

Stukje geschiedenis

Allereerst wat is een hunebed? Een hoop mensen denken een graf, maar is dat zo? Ik heb ook gehoord dat het schuilplaatsen waren tegen de elementen of ander rampspoed of voorraadkelders. Maar persoonlijk ‘ervaar’ ik dat niet zo. Het waren geen algemene begraafplaatsen in tegenstelling tot grafheuvels en urnenvelden. Er zijn slechts enkele menselijke resten en gebruiksvoorwerpen gevonden en ja deze kunnen zijn vergaan, maar toch voelt een hunebed niet als graf. Er zullen best wel speciale mensen in een hunebed bijgezet zijn of wie weet zijn ze door vijandig volk hier om het leven gebracht, we weten het niet. Ik ‘geloof’ wel dat hunebedden een rituele functie hadden/hebben, een plek van geconcentreerde kracht.

Wat zegt Wikipedia (haha alsof daar ‘de waarheid’ ooit te vinden is): “De hunebedden zijn waarschijnlijk gebouwd tussen 3400 en 3200 jaar voor Christus, dus meer dan 5000 jaar geleden door het volk van de Trechterbekercultuur; dit waren de eerste sedentaire boeren van Drenthe. De officiële datering is gebaseerd op de oudste potscherven die in hunebedden zijn gevonden. Dit geeft een indicatie van de leeftijd, maar geen definitief bewijs. De hunebedden zijn niet uniek voor Drenthe en Groningen, er liggen er ook vele net over de grens in het Emsland in Duitsland. De hunebedden zijn oorspronkelijk bedekt geweest met een aarden heuvel. Meestal zijn ze oost-west georiënteerd, met een ingang in het midden van de zuidzijde. De dekheuvels zijn in de loop van de tijd vrijwel allemaal afgegraven. Ooit zullen de hunebedden dus veel meer op grafheuvels hebben geleken. De grafheuvels in Nederland zijn echter allemaal van jongere datum. Qua symbolische betekenis zijn ze wel aan elkaar verwant. Er zijn 54 hunebedden in Nederland (52 in Drenthe en 2 in Groningen) en 48 in Duitsland (Emsland) overgebleven van de vele honderden die er moeten zijn geweest. De term hunebedden wordt pas sinds 1685 genoemd. Een hunebed is een nadere precisering van de meer algemene benaming dolmen. Een verschil is dat de ingang aan de lange zijde ligt en dat de hunebedden door het volk van de trechterbekercultuur is gemaakt. Steenhopen buiten deze ‘Kulturkreis’ worden meestal dolmen genoemd.”

De bouwers waren geen Hunen of Hunnen, maar worden het Trechterbekervolk genoemd naar de vorm van het meest voorkomende type aardewerk dat in de hunebedden werd aangetroffen. Hunebedden behoren tot de oudste overblijfselen van menselijke bewoning in ons land. Het Neolithicum of Nieuwe Steentijd markeert de tijd waarin jagende en vissende nomaden zich min of meer permanent als boer in een bepaalde streek gingen vestigen. Een ware culturele revolutie! Het Neolithicum begon in onze streken omstreeks 4400 vóór onze jaartelling. De eerste hunebedden verschenen dus ongeveer 1000 jaar later. Ze werden in een relatief korte periode gebouwd: tussen 3400 en 3200 jaar voor onze jaartelling. maar bleven nog lange tijd in gebruik. Na 2850 voor onze jaartelling. was de periode van hunebedden definitief voorbij en daarmee de Trechterbeker Cultuur. Opvolgende generaties begroeven de doden in grafheuvels, waarvan in Drenthe, maar ook daar buiten, nog honderden te vinden zijn. Trechterbekers maakten plaats, eerst voor de z.g. standvoetbekers en daarna de klokbekers. Het Neolithicum ging vanaf omstreeks 2100 voor onze jaartelling geleidelijk in de bronstijd over en dat betekende het definitieve einde van de Steentijd.

Hunebedden zijn gemaakt van zwerfkeien en de zwaarste wegen meer dan 40 ton. Ze zitten in de bodem in heel Noord-Nederland, maar de meeste in Drenthe. Zo’n 150.000 jaar geleden beleefde de aarde een bijzonder strenge ijstijd. Enorme gletsjers kwamen uit het noordoosten op ons land af en strekten zich geleidelijk tot aan midden-Nederland uit. Ze sleepten een dikke laag van leem en keien met zich mee. Toen het warmer werd en het ijs smolt bleef deze laag op de Nederlandse bodem achter.

Er bestaan nog 54 hunebedden in ons land, waarvan 52 in Drenthe en 2 in Groningen (één in Noordlaren (G1) en één die uit de noord-Groningse klei werd opgegraven en nu in een museum te Delfzijl (G2) is te bezichtigen). Oorspronkelijk zijn er tenminste 88 geweest maar vermoedelijk wel meer dan honderd. Van 34 zijn er sporen gevonden, waarvan drie in Groningen, twee in Overijssel en één in Friesland. De grootste concentratie vinden we echter op de Drentse Hondsrug met Borger en Emmen als opvallende centra.

Rituele plek

We zullen nooit weten wat zich allemaal rondom een hunebed heeft afgespeeld maar we kunnen wel zeggen dat het een ontmoetingsplek is geweest waar op diverse momenten in het jaar rituelen hebben plaatsgevonden om in contact te blijven met de voorouders en de goden.

Een hunebed is gebouwd om de voorouders te eren. Er werd gedacht dat als mensen eenmaal dood zijn ze altijd bij je blijven, niet fysiek maar in de geestenwereld. Er werd waarschijnlijk gedacht dat ze konden helpen bij een goede oogst, een gezond leven en het krijgen van gezonde kinderen. Er was dus een sterke relatie met de voorouders, ook al waren ze overleden. Een afscheid van iemand was dus niet een eenmalige gebeurtenis. Er werd via allerlei rituelen blijvend contact gezocht met voorouders. Dat betekent dat meerdere malen per jaar diverse rituelen plaatsvonden.

Uit onderzoek is naar voren gekomen dat er rondom een hunebed allerlei andere bouwwerken hebben gestaan. Ook werden mensen individueel in graven rondom het hunebed begraven. We kunnen stellen dat de plek waar een hunebed staat moet worden gezien als een ritueel landschap met allerlei bouwsels waar van alles plaatsvond. We zullen nooit weten wat zich allemaal rondom een hunebed heeft afgespeeld maar we kunnen wel zeggen dat het een ontmoetingsplek is geweest waar op diverse momenten in het jaar rituelen hebben plaatsgevonden.

Persoonlijke ervaringen en speculaties

Waarschijnlijk waren er priesters en priesteressen die door middel van de energie in het hunebed contact maakten en wellicht ook overdroegen aan de stenen, nogmaals stenen zijn informatiedragers. Ook de sarcofagen in Egypte hebben naar mijn gevoel zo’n functie gehad. Ik heb eenzelfde soort energie gevoeld in piramides als bij de hunebedden, anders maar toch hetzelfde.

Persoonlijk associeer ik de donkere tombes met de baarmoeder en contact makend met de bron eronder ook met de Onderwereld, met de Germaanse Hel, oftewel onderaardse kamer.

De ingang bevindt zich vaak op het zuiden De bouwers, maar vooral de priesters, hadden waarschijnlijk een grote voorkeur voor positionering van de ingang op de zon als die hoog aan de hemel staat, het zuiden dus. Men vond het belangrijk om met de zon, als godheid, goed contact te hebben. Het licht en het duister, balans. Mannelijk en vrouwelijk. Leven en dood.

Bij een hunebed is de sluier tussen de fysieke wereld en de geestelijke wereld dun. Je kunt dit voelen en het is hier makkelijker contact te maken met de goden en voorouders, de ‘geestelijke’ wereld.

Hunebedden zijn vaak en net als veel andere heilige plekken gebouwd op leylijnen. Deze zijn vaak ook verbonden met een bron. Zo ook vele hunebedden. Als je je er op afstemt voel je de energieknooppunten en ook vaak spiralende energie.

De energie van elk hunebed is anders, de energie wordt ook beïnvloed door andere mensen en door misbruik en verval, de stenen lagen immers op een optimale manier, hun vorm en eigenschappen, hun plaatsing, zeer nauwkeurig gekozen en geplaatst. Ook zal de functie per hunebed verschilt hebben.

Sommige hunebedden voelen goed, rustig, vredig, weer anderen voelen vervelend of uitgeput. Bij sommigen wil ik even toeven, bij andere voel ik me absoluut niet welkom.

Respect

Een hunebed is een zogenaamde krachtplaats, maar krachtplaatsen kunnen zuigplaatsen worden als deze leeg getrokken worden door bezoekers. Of juist vol gedumpt met shit, mensen komen immers vaak naar dit soort plekken om ‘los te laten’. Een hunebed is gebouwd voor een beperkt aantal mensen niet duizenden. De plek gaat dan energie terughalen. Om dit te voorkomen is het brengen van offers belangrijk. En nee hiermee bedoel ik niet een bloedoffer, maar denk aan witte steentjes, meel, oker, leem, melk (watergeesten) of alcohol (landgeesten). Wees terughoudend in het schenken van je eigen bloed of speeksel, doe dit alleen als je het echt zeker weet, je wilt jezelf immers niet verbinden met een niet fijne plek. Dus kom iets brengen of wees neutraal, ga niet overal energie halen, maar pas ook op voor het redders syndroom. Behandel plaatsen zoals je andere mensen behandelt. Respect. Balans in geven en nemen. Je kunt een plek wel opnieuw bekrachtigen, maar dit vergt een lange adem. We mogen weer hoeders worden van krachtplaatsen en stoppen hen te zien als dump- en bijtankplek. Maar dat is mijn mening. Bedenk steeds weer wat passend is bij een plek, doe ook geen Zuid Amerikaans cacao ritueel bij een hunebed bijvoorbeeld.

Tijdens de lessen in sjamanisme door Linda Wormhoudt, doen we een opstelling met een hunebed. – Even een zijweg, Linda was een paar dagen voor mijn bezoek aan Drenthe overleden en ik moest veel aan haar denken. Ze vertelde altijd vol liefde over hunebedden en Drenthe, waar een deel van haar familie vandaan komt. – Sommigen van ons werden opgesteld als keien en sommigen als ‘bezoekers’. Zo zijn er de notabelen en boeren die de hunebedden leegroven, de archeologen, spirituele groepen met luide trommels, dominees, spelende kinderen en onwetende toeristen.

De dijken die ons land tegen het water moesten beschermen waren in hoofdzaak uit hout opgebouwd en in de 18e eeuw werd er paalworm in het hout geconstateerd waardoor de dijken ernstig verzwakten. Stenen waren de oplossing. Mensen overwonnen hun angst voor de duivel en gingen de hunebedden slopen en opblazen. De grote stenen werden  in handzame brokken gehakt en de duivel bleek minder rancuneus dan werd verondersteld. De angst voor de duivel werd overwonnen en er was geld te verdienen. Zo zijn er veel hunebedden verdwenen, ingestort of beschadigd.

Mensen, zowel volwassenen als kinderen, zijn zich vaak niet bewust van de heiligheid van een hunebed. Veel mensen zijn niet gewend hun gewaar zijn te gebruiken en voelen dan ook niet de mystieke, bijzondere sfeer die in en om hunebedden aanwezig is. Kinderen missen hier dan ook een stuk opvoeding en het gevolg is dat een hunebed vaak wordt benaderd als een kermisattractie. Naar mijn idee voelen kinderen wel de bijzondere energie maar niet beter wetend gebruiken zij deze voor de lol. Het hunebed wordt een klimrek. Menig keer heb ik volwassen mensen op een hunebed zien staan om gefotografeerd te worden. Rondom en in het hunebed ligt soms zwerfvuil; peuken, rietjes, lege drinkbekers, verpakkingen van snoep en koek etc.. Deze benadering van het hunebed is een verarming; het is een spirituele heilige plaats die eerbied en respect verdient. Dit mogen we onszelf en onze kinderen leren.

We doorvoelen tijdens de opstelling de pijn van het hunebed, we laten een traan en schenken liefde. Een ontroerende ervaring.

Van Linda leren we ook een helende rune/symbool, te gebruiken als een plek leeggezogen voelt. Ik teken deze met meel op D27.

Dus zuig plekken alsjeblieft niet leeg, tast af en laat ze met rust als ze leeg en moe voelen. Ga er niet met groepen energie halen. Maar goed doe met deze informatie wat je wil, wees je bewust dat je niet alleen komt halen. In alle interactie.

En jij?

Heb jij wel eens ‘iets’ ervaren bij een hunebed of elders? Heeft een rituele plek wel eens iet met jou gedaan op welk niveau dan ook?
Hoe voel jij over krachtplekken die kunnen gaan zuigen? Heb je zo’n plek wel eens bezocht? Wat zijn jouw ervaringen?

Bezoek heilige plekken, maar bezoek met mate, in ieder geval met respect en passende energie.

Groetjes en dank voor jouw bezoek!

Charissa Gerdina

Meer informatie en bronnen:

hunebeddeninfo.nl
http://www.hunebedden.nl/
https://www.hunebednieuwscafe.nl/
https://www.dehondsrug.nl/
https://www.pansophia.nl/