We stappen in de donkere helft van het jaar.
Midzomer, de Zomerzonnewende, het natuurfeest en scharniermoment waarbij de kracht van de zon wordt geëerd. De bloemfase maakt plaats voor de vruchtdragende tijd. Ook in ons persoonlijk leven kunnen wij nu zien wat bloeit en groeit en potentie heeft vruchten af te werpen in de herfst en waar wij beter geen energie meer aan kunnen geven. Een tijd van genieten van wat er bereikt is, maar ook een tijd van keuzes maken wat mee te brengen de donkere tijd van het jaar in en wat ons kan steunen in de minder zonnige tijden.
Het is alweer een half jaar na de Midwinter viering met Swesaz en ik kan het bijna niet geloven, de tijd is voorbij gevlogen! Persoonlijk voel ik me nog niet klaar de donkere helft van het jaar te betreden, echter het magisch sympatisch handelen in het Midzomer ritueel helpt mij wel die sprong (over het Midzomer vuur) te maken.
Om eerlijk te zijn heb ik niet veel ‘projecten’ opgezet en ben ik vooral ‘bezig’ geweest met mijn energie weer aanvullen en levensvreugde herpakken. Dit geeft me een onrustig en onvervuld gevoel en ik voel me wat leeg en onbestemd. De afgelopen jaren zijn niet in mijn koude kleren gaan zitten en hebben een hoop zaken in mijn leven in een nieuw perspectief gezet. Inderdaad een tijd van keuzes maken. Een tijd van snoeien en van voeden en onderhouden. Wellicht dit jaar niet oogsten, maar vooral onderhouden en bekrachtigen.
Vorig jaar vierde ik de Midzomer met Swesaz in Dordrecht, dit jaar is de groep gegroeid en zijn wij uitgeweken naar De Zonnebloem in Brinkheurne. Een vol weekend samen kamperen, hoe heerlijk!
Op de Zomerzonnewende, 21 juni, schijnt de zon het langst en is de nacht het kortst. Vanaf dit moment worden de dagen weer korter. Er vindt deze maan dus een wisseling plaats tussen het licht en de duisternis. De zon, het mannelijke aspect, maakt plaats voor de maan, het vrouwelijke aspect. Door te verbinden met de kracht van de zon en de maan ga je cyclisch leven. Je stemt dan af op de wisseling van de seizoenen en het natuurlijke groeiproces der dingen.
Door af te stemmen op dit natuurlijke ritme, beweeg je met de krachten van de natuur mee. Hierdoor werken deze met jou mee en kom je in een stroming terecht waarin alles natuurlijk en moeiteloos groeit.
Vrijdag
Dit jaar neem ik een introducee mee, een vriendin en collega die al vaker mee is geweest op publieke wandelingen van Swesaz. Ik ben dankbaar dit met haar te kunnen delen, maar vind het ook wel spannend, omdat ik hoop dichtbij mijzelf te kunnen blijven, ook als er mensen zijn die mij ook in het profane leven kennen. Mijn streven is dat mijn verschillende gezichten, rollen, maskers, egos, hoe je het ook wilt noemen, steeds meer mogen samenvallen tot een authentiek geheel. Dat het binnen en buiten samen mogen smelten.
Wij, Karina en ik, mogen gelukkig (want bepakt en bezakt) met Nardo meerijden naar de Achterhoek. Na dik twee uur rijden komen wij aan op de camping en slaan onze (identieke haha!!!) tentjes op en kletsen bij met de andere Swesazzers die druppelsgewijs aankomen.
De krans voor in de staak (meie) wordt nog mooier gemaakt met fris groen van huis meegenomen en na een gezamenlijke heerlijke soepmaaltijd gaan wij de cultusplek gereed maken en de Midzomerstaak opzetten.
Axnot wijd de plek door deze met een Taxus tak met Mede te besprenkelen.
Dan is er nog tijd voor een kampvuur en een biertje, niet te laat naar bed, want morgen wordt een volle dag.
Zaterdag
Na een koude douche weer fris aan de ontbijttafel. Ik kan zo genieten van samen eten en de dag beginnen. Na de afwas verkleden wij ons in het wit en gaan op kruiden- en boomwandeling.
Kruidenwis
Het is nu hét moment om een Kruidenwis te verzamelen en te zegenen. De kruiden zijn met Midzomer op hun krachtigst, zo haal je de magische en beschermende kracht van de zon en de natuur in je huis. Daardoor heeft de Kruidenwis de kracht om huis en haard 1 jaar lang te beschermen tegen negatieve invloeden van buitenaf.
Een Kruidenwis bestaat uit negen kruiden; Boerenwormkruid, Hemelsleutel, Margriet, Kaasjeskruid, Klaver, Kamille, Bijvoet, Sint Janskruid en Koningsvaren.
Je kunt de kruiden in je wis verwerken en ophangen op een centrale plaats in het huis en zo beschermt deze tegen blikseminslag, vuur, ongelukken en ruzie tijdens de donkere wintermaanden. De wis van vorig jaar wordt nu traditioneel verbrandt en er wordt een nieuwe wis samengesteld.
Wij verzamelen ook de negen heilige boomsoorten om vanavond in het vuur te mogen branden; Es, Lijsterbes, IJf (Taxus), Hazelaar, Eik, Linde, Wilg, Olm (Iep) en Berk.
Cultisch spel
Dan als de zon op het hoogst staat is het tijd voor ons cultisch spel.
De staak die tijdens het meifeest is gehaald en versierd wordt binnen een geweide ruimte, gemarkeerd door Hazelaar en wit lint, opgericht en de krans komt aan de top. De staak penetreert de krans zeg maar. Bovenop de staak staat een gouden haan, de Kallemooi.
De positie van de staak wordt zeer precies in de vier windrichtingen verankerd: dit is een verwijzing naar de vier windrichtingen waarin ook Yggdrasil door vier dwergen verankerd wordt. Vier kinderen representeren de dwergen en markeren de windrichtingen met een steen.
Wij dansen, onder begeleiding van een aantal muzikale Swesazzers, met linten om de staak, de mannen en vrouwen in tegengestelde richting en zo weven wij de prachtig gekleurde linten om de paal.
Drie Nornen of Schikgodinnen, vrouwen zonder kinderen, besmeuren de staak met leem.
Ik weet waar een es staat, die Yggdrasil heet,
een geweldige boom, met wit leem begoten;
van hem komt de dauw die drupt in de dalen,
altijdgroen staat hij boven de bron Lot.
Drie meisjes die veel wijsheid bezitten,
komen uit het water onder die stam.
Verleden heet de een, Heden de ander,
Toekomst de derde: zij kerfden in plankjes.
Zij ontwierpen wetten, bepaalden de levens
der mensenkinderen, legden hun lot vast.
Uit: Edda ‘Völuspá’
Dan vertelt Axnot het Midzomerverhaal over Balder. Baldr of Balder is een Asengod uit de Noordse mythologie. Hij werd bijgenaamd de Schone en de Goede. Baldr is de zoon was van de oppergod Wodan en zijn vrouw de godin Frigg, en woonde in het paleis Breidablik samen met zijn vrouw Nanna. Zolang hij leefde zou het paleis waarin hij woonde licht over de aarde verspreiden. Daarom werd Baldr ook geëerd als god van het licht en de lente, van de wijsheid en de welsprekendheid. Zijn rechtvaardigheid en zijn goede humeur deden bij iedereen sombere tijden doen vergeten.
In een droom werd voorspeld dat iemand Baldr zou vermoorden. Daarom liet Frigg iedereen een belofte afleggen hem geen kwaad te doen. Zowel de bomen als de dieren moesten de eed afleggen, niemand werd vergeten. Door deze maatregel vergat iedereen al gauw de doodsbedreiging en keerde de rust weer. Maar Loki, de onruststoker, was niet tevreden. Hij kwam te weten dat de maretak de eed niet had afgelegd en Baldr dus kon doden. Hij maakte van de maretak een pijl en liet die door Hodr, een blinde broer van Baldr, afvuren op Baldr. Zo doodde de nietsvermoedende Hodr zijn eigen broer.
Baldr kan niet naar Valhöll omdat hij niet eervol op het strijdperk is gestorven, maar moet dus naar Hel (Folkvangr, de ‘gewone’ onderwereld). Frigg smeekt alles ter wereld om opnieuw Baldr weer naar de wereld te laten komen om daarna naar Valhöll te kunnen. Voorwaarde van Hel is dat dan iedereen, zonder uitzondering, op aarde moet treuren. Er is echter een reus die weigert te treuren, dit is een vermomming van Loki.
De zon is op het hoogtepunt gekomen en mag niet verder klimmen, dan zou het land verschroeien en verdorren en er zou chaos zijn, want er mag niet afgeweken worden van de cycli van het jaar. De zon moet dus dalen, de onderwereld in.
De haan moet worden neergehaald.
Kallemooi
Het Kallemooi is een oud feest en de haan in de mand zou staat voor vruchtbaarheid. Volgens Schiermonnikoog is de Kallemooi-haan ‘de koning van het dorp’. Het dier werd traditioneel gestolen door een mannelijke eilandbewoner, en na drie dagen in de mand gezeten te hebben teruggebracht naar de rechtmatige eigenaar. Vooraf zullen enkele jongens, die aangewezen worden door de commissie, een haan stelen. Het gaat altijd om jongens in de pubertijd, grofweg rond de 16 jaar, en bij een geslaagde hanendiefstal zijn dit ook nogal eens de jongens die later in de commissie terecht kunnen komen. Mogelijk zit hierin dus ook een soort rituele initiatie naar de volwassenheid achter! Dat het een haan moet zijn, is omdat deze een vruchtbaarheidssymbool is, en door het stelen wordt volgens oud Germaans geloof magische kracht aan de haan toegevoegd. Door de haan zo hoog in de meiboom te hangen zou deze de eilanders moeten beschermen tegen de Noormannen, als hun waakzaamheid bij drie dagen feesten – inclusief de alcohol, uiteraard – verminderd is. Vergezocht? Tja… feit is wel dat in de Noorse mythologie ook een haan bovenin Yggdrasil zat om de goden te waarschuwen bij onraad, dus ook hier zien we weer die tradities terug in het Kallemooi-gebruik.
Wij werken vandaag met een houten haan. En het afknuppelen kan beginnen! Dit jaar is de staak nog hoger als vorig jaar en ik vrees dat wij nog langer in de volle zon zullen pogen het dier van de staak af te meppen met de knuppel, maar al vrij vlot lukt het Nardo de haan neer te halen en hij wordt hiermee tot Koning gekroond.
Bloedoffer
Al deze actie maakt hongerig, tijd voor lunch. Na de afwas gaat een groepje vlijtig aan de slag met het opbouwen van de vuurstapel. Helaas hakt Karina hiermee in haar vinger en belanden wij op de Eerste Hulp. Gelukkig geen blijvende schade, wel een heel diepe wond, dus met een aantal hechtingen wordt zij verbonden en wij hopen dat de hechtingen er na tien dagen uit mogen. De Goden danken haar in ieder geval voor haar bloedoffer en dat dit haar veel goeds mag brengen in de komende periode. Gelukkig kan ze er nog om lachen. Schrikken was het wel.
Barbecue
Als al het werk gedaan is, is het alweer tijd voor de innerlijke mens. Er wordt gezellig gebarbecued en het verdere verloop van de avond wordt doorgenomen.
Het maken van noodvuur wordt gestart en kost door hoge luchtvochtigheid veel tijd (en handen!). Noodvuur maken is een heilshandeling die eeuwenlang verboden is geweest door de kerk. Door het midzomervuur te ontsteken met noodvuur maak je het vuur nog heiliger.
Heilig vuur
Als het donker wordt omstreeks tien uur, ontsteken wij de fakkels als poort naar de heilige ruimte. Eén voor één betreden wij op het hartslag ritme van de trom de heilige ruimte, waarvoor wij eerst door Lianne worden berookt en gereinigd. Als wij in de kring staan, vertelt Axnot verder over Baldr en zijn crematie. Bij Baldrs verbranding springt zijn vrouw Nanna op het vuur, waarbij zij omkomt en samen met Baldr naar Hel gaat. Wanneer de nieuwe wereld zal ontstaan, dan zal Baldr het hoofdwezen zijn, na de Ragnarok. Bij ons gaat de gouden haan uit de meie ook op de vuurstapel.
De mand met offers en wensen gaan op de brandstapel. Een aantal deelnemers is gevraagd de heilige boomsoorten en negen kruiden voor de kruidenwis mee te nemen en zij leggen deze één voor één tussen het hout.
Dan gaat de hoorn met Mede rond en doen wij een ieder een heildronk.
Dit jaar heb ik een offer gemaakt voor mijn voorouders en ouders en hen gevraagd mij te steunen in het hernieuwen en vergroten van mijn levenskracht en -vreugde. Toen mijn ouders zes jaar geleden overleden, is er een stukje van mezelf ook gestorven, ik heb mij na het voelen van het intense verdriet nooit meer helemaal ‘heel’ gevoeld. Dit missende stukje wil ik nu terugnemen, dit wil nog niet sterven en heb ik nodig om mijn eigen leven te volbrengen tot de grootste potentie mogelijk. Ik drink een heildronk op mijn ouders en voorouders en wens hen vrede, vreugde en liefde in het hiernamaals en vraag hen mij de moed te geven mij te verbinden met anderen zonder angst om ooit weer afscheid te moeten nemen. In deze afnemende zonnekracht, geef mij steun en wijs mij de weg naar diepe verbinding en vertrouwen in mijzelf en anderen en geef mij de kracht en energie die nodig is mijn pad te bewandelen.
De heilige markering van het witte lint met de hazelaar wordt verwijderd en onze Midzomerkoning steekt het vuur aan. En wat een vuur! Wat een kracht! Vol ontzag kijken wij naar de vlammen. Het voelt magisch, de dansende kleuren en schietende vonken de nacht in. Het is bijna donkere maan en we kunnen de sterren goed zien. Dit mis ik in de Randstad, het zien van sterren en de Melkweg. Alles is gewoon onbeschrijfelijk en voel de magie tot in mijn botten.
Het vuur laait zo hoog en fel, dat pas diep in de nacht het traditionele vuurspringen kan beginnen en de volgende ochtend, zelfs na een forse regenbui, smeult het vuur nog gloeiend heet op de aarde.
Het zijn met zo’n fantastische groep mensen als de Swesazzers geeft mij vertrouwen in anderen en in samenzijn. Zo heerlijk dat dit zonder drama en moeite samen zijn mogelijk is.
Daar moet op gedronken worden en dat doen wij tot diep in de nacht. Dit jaar geeft Donar zijn lichtshow nadat het vuur is uitgebrand. Net op het punt dat de laatste mensen besluiten naar hun tent terug te keren, komen de eerste flitsen en hoe bijzonder en bekrachtigend om de donder te voelen vanonder een dun tentdoekje (en een stuk comfortabeler als vorig jaar op het strand, wij waren toen tot het bot toe nat en verkleumd!). Na het uitdoven van Donar’s zegen, vallen wij in slaap.
Zondag
Helaas wil het slapen, door alle prikkels denk ik, niet echt lukken dit weekend, dus heel vroeg ben ik al uit de veren. Begroet door de vroege zon en koerende duiven besluit ik te gaan dauwtrappen. Onderweg kom ik Nardo en Levi tegen en samen maken wij een ommetje. Teruggekeerd ontferm ik mij over de eerste mensen die een caffeine boost nodig hebben en rond elven zitten wij allen, soort van fris en fruitig, aan de brunch.
Helaas is het dan tijd van opruimen en afscheid nemen. Ik schep nog wat vruchtbaar as in een potje om mee naar huis te nemen en knuffel de andere deelnemers, tot wederzien!
Het weekend werd gedragen alles paste. De regen stopte op moment van aankomst, de zon stopte met fel schijnen op momenten dat wij langdurig in de zon zouden moeten staan en dit jaar gaf Donar zijn lichtshow nadat het vuur krachtig en fel was uitgebrand. Toen wij afscheid namen en de laatste mensen in de auto stapten begon het wederom te regenen. Hoe bijzonder!
Heel veel dank aan Lianne en Axnot voor de liefdevolle voorbereiding en begeleiding en het vertrouwen in ons als groep. Dank voor het verspreiden en overdragen van jullie kennis en liefde voor het Heidendom.
Heil Swesaz!
Charissa Gerdina
Foto credits: Karina Grens, K. Kentie, ikzelf en wellicht iemand anders nog, er zijn veel foto’s uitgewisseld en weet niet meer precies welke door wie gemaakt is, excuses daarvoor.
