Designing Darkness @Design Museum Den Bosch
Gepast gekleed in het zwart, stap ik de trein uit en loop de drakenfontein in het prachtige Den Bosch tegemoet. Een boel blinkend goud zo op een vroege sombere herfstochtend, want de draak is recentelijk opgeknapt en gepoetst. De occulte betekenis van draken, Drakenstein, e.d. daar kom ik nog wel eens op terug. Vandaag ga ik naar de tentoonstelling “Goth – Designing Darkness” in het Design Museum.
En ja donker, dit omschrijft wel mijn gevoel deze dag, want dit wordt voorlopig mijn laatste museumbezoek, hierna verknip ik mijn Museumkaart en sluiten de deuren voor mij, ik doe namelijk niet mee aan een QR “samenleving” die zorgt voor verdeling en bovenal controle. Ik weiger hier aan bij te dragen, dus ik breng mijn offers.
Wel ben ik heel dankbaar dat ik deze tentoonstelling nog op het nippertje mag beleven. Het is rustig, ik ben als eerste binnen. Vergezeld door een audiotour met onder meer fijne muziek, dwaal ik heel langzaam door de ruimte, alle sfeer in mij opnemend.
Duistere nostalgie
Nostalgie met een vleugje melancholie overspoelt me. Goth is niet zozeer een stijl, maar de verbeelding van een gevoel; de ‘verleidelijke duisternis’, een romantische visie die na meer dan twee eeuwen stevig in onze cultuur is verankerd. Een gevoel dat mij de laatste jaren weer omarmt als een oude vriend.
“Goth is een uitgesproken vorm van escapisme, een poging om de gewone wereld te vergeten en een spiegel voor te houden. Het verwerpt de onttoverde moderne maatschappij waarin alles te verklaren is en geeft je in plaats daarvan de gelegenheid om jezelf te verliezen in een wereld vol diepe betekenis, zwarte magie en onuitsprekelijke geheimen, op zoek naar vervoering en sensatie.” aldus het museum.
Goth is bekend geworden door de muziek uit de jaren tachtig, maar het kent een lange geschiedenis, men zegt dat The Castle of Otranto – A Gothic Novel (1764) van Horace Walpol de eerste gothic novel was.
Fantasierijk
Persoonlijk vind ik het helemaal niet luguber of zwartgallig, zoals sommigen Goth wel eens omschrijven. Ach ik houd wel van een beetje drama en mysterie. Het is een genre wat ronddwaalt in de donkere krochten van onze fantasie en geeft zo onze schaduwkant meer lucht, zodat we beter in balans komen. Als we in het duister kunnen zien dan zal deze ons niet saboteren. Als we niet bang zijn onze angsten onder ogen te komen, dan zullen we altijd in angst leven.
In het ontwerp van de tentoonstelling speelt schaduw de hoofdrol, geen felle verlichting en witte wanden, maar een mysterieuze, duistere sfeer die perfect past bij het onderwerp. Omdat er wanden schuin in de zaal zijn geplaatst, voelt het soms als dwalen door een labyrint of een oude stad met donkere steegjes.
Vleermeisje
Ik was iets te jong om de Goth beweging echt te hebben beleefd in de jaren ’80, echter ik was wel een vleermeisje, met altijd al een fascinatie voor het duistere, het theatrale, de vergankelijkheid .Ik las Poe en droeg graag Victoriaanse kleding, mijn haar was zwartgeverfd en in de muziek kon ik verdwalen als in een donker woud. Nog steeds houd ik van zwarte randjes en voel ik mij thuis in meer verborgen zaken. Licht en liefde, ja maar wel in balans met de schaduw. De schaduw wordt te vaak onderdrukt en gaat daarom saboteren. Juist in dat duister zit zoveel kracht, als het maar in balans mag zijn met het licht. Alles heeft een plek.
Dat gaat naar Den Bosch toe
Den Bosch kent ook vele Gotische gebouwen. Route door de stad …
Den Bosch is een van de beste steden in Nederland om zo’n tentoonstelling te houden, met de vele (neo)gotische monumenten, met de Sint-Jan als beste voorbeeld. Jeroen Bosch was een middeleeuwse kunstenaar uit Den Bosch en al dwalend door het Middeleeuwse centrum voel je de Gothische energie.
Er is de komende maanden genoeg te doen aan activiteiten in verband met de expositie. Onder meer:
- Een wandeltour door de stad waar je de (neo)-gothische kanten van Den Bosch kan ontdekken.
- Een boottocht op de Binnendieze waarbij je duistere verhalen hoort.
- Er komen workshops voor kinderen om je eigen gothic uitdossing te ontwerpen.
- Tijdens een festival in de Verkadefabriek en Willem II zijn er gothic films en muziek.
- Er is een podcastserie op Spotify.
De tentoonstelling GOTH Designing Darkness is te zien van 16 oktober tot en met 18 april 2022.
